0 Gerçekten Hafıza Egzersizleri Zekayı Arttırıyor Mu?

Pek çok kişi hafıza egzersizlerinin zekâyı artırdığını düşünüyor. Hatta bu yönde çalışan pek çok ticari kuruluş da aynı şeyi iddia ediyor. Columbus’taki Indiana ve Purdue Üniversitesi’nde görev yapan psikolog Thomas Redick ve meslektaşlarının Journal of Experimental Psychology: General dergisinde yayımlanan çalışmaları durumun pek de öyle olmadığını gösteriyor. Araştırmada yaşları 18 ile 30 arasında değişen 73 kişiden 3 grup oluşturuldu.


Gruplardan biri altı haftalık bir süre içinde 20 oturumluk bir egzersiz eğitimine tabi tutuldu. Amaç “işleyen bellek”lerinin kapasitesini yani akılda tutma ve karşılaştırma yapma becerilerini artırmaktı. Bu gruptaki katılımcılar önce bilgisayar ekranında beliren bloklara eşlik eden bir harf işitti. Daha sonra ekranda beliren bloğun yeri ve işitilen harf ekranda hemen önce beliren harf blok çifti ile uyuşuyorsa katılımcılardan klavyede bir tuşa basması istendi. Bu süreçte katılımcının performansına göre görevin zorluğu artırıldı veya azaltıldı. İkinci grup ise birbirine çok benzeyen çeşitli şekiller arasında farklı olanı tespit etme kabiliyetlerini geliştirme amacıyla 20 oturumluk bir egzersiz yaptı. Amaç, hafıza egzersizinin etkilerinin farklı bir zihinsel beceriye yönelik egzersizden farklı olup olmadığını anlamaktı. Üçüncü grup ise hiçbir eğitim almadı. Alıştırma yapan ilk iki gruptaki gönüllüler zamanla bu görevlerinde daha iyi sonuçlar elde etmelerine karşın kendilerine uygulanan zekâ testlerinin sonuçlarında ve akıllarında tutabildikleri toplam bilgi miktarında bir artış görülmedi. Redick daha geniş ölçekli ve daha uzun süreli araştırmalar tamamlanmadan hafıza alıştırmalarının zekâmızı artırdığından emin olamayacağımızı söylüyor.